Aritmi

Kalp ritiminin düzensizliği tıptaki ifadeyle aritmi çocuğumda var mı? Bu soru son yıllarda daha sık biz çocuk kardiyolojisi uzmanlarına sorulmaya başlandı. Normalde çocuğunuzun kalp hızı değişebilmektedir. Ateş, ağlama, egzersiz gibi durumlarda kalbimizin hızlanması normaldir. Ayrıca çocuğun yaşı küçüldükçe kalp daha hızlıdır diğer ifadeyle çocuk büyüdükçe kalp hızı da yavaşlar. İstirahatte iken yenidoğan bebeğin kalp hızı dakikada 130-150’dir, oysa bu değer 6 yaşındaki bir çocuk için çok hızlıdır. Yoğun spor yapan bir ergenin kalp hızı istirahatte iken dakikada 50-60’a kadar azalabilir.

Aritmi Nedenleri

Düzenli kalp atımları, kalp ritmi kalp duvarındaki sinirlerden oluşan küçük bir elektrik devre ile sağlanır. Devre düzgün çalıştığında ritimde düzenli olur. Tersi durumda, devrede bir problem olduğunda kalbimizin ritmi bozulur, aritmi meydana gelir. Çocukların bazısında bu elektrik devrede ki bozukluk doğuştandır, bazısında ise bu durum enfeksiyon ya da metabolik bozukluklar sonucunda ortaya çıkar yani edinsel bir ritim bozukluğudur.

Aritmi Türleri

Sağlıklı çocuklarda ritimde değişimler olması normal olabilir, özellikle nefes alıp verme sırasında kalbimiz hızlanır ve yavaşlar buna sinüzal aritmi deriz. Sinüzal aritmi tedavi gerektirmez çünkü normal bir durumdur fizyolojik bir ritim düzensizliğidir. Bir diğer aritmi nedeni ise erken vuru (prematür atım) diğer ifadeyle ekstrasistoldür.  Bunlar tedavi gerektirmeyen ve ritimde düzensizlik yapan ritim bozukluklarıdır. Çocuğunuz bunu hissettiğinde kalbimde vuruş atlaması var ya da kalbim takla atıyor diyebilir. Bu belirtiler genellikle kalpte ciddi bir hastalık olduğunu göstermez.

ASD ameliyatı sonrası gelişen sık atrial erken vurunun EKG örneği

Şayet çocuk doktorunuz size çocuğunuzda aritmi var dediğinde ise kalbi dinlemekle saptanan ritim bozukluklarını belirlemiştir. Bunlardan birisi söz konusudur; kalp çok hızlı (taşikardi), çok hızlı (flutter), hızlı ve düzensiz (fibrilasyon), normalden yavaş (bradikardi) ya da izole prematür atım (ekstrasistol).

Marfan sendromlu 16 yaşında çocukta mitral yetersizliği ve sol atrium genişlemesine ikincil atrial fibrilasyonun EKG örneği

Gerçek aritmiler çok sık olmamakla beraber önemli olabilir. Bayılma ve kalp yetersizliğine yol açabilir. Aritmiler başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir işte bu nedenle olabildiğince erken tanı konulmalıdır.

Belirti ve Bulgular

Çocuğunuzda aritmi varsa çocuk doktorunuz rutin kontrole gittiğinizde fark edebilir. Ancak şu belirtiler varsa rutin ziyareti beklemeden çocuğunuzu derhal doktorunuza götürünüz;

• Süt çocuğunda aniden gelişen solukluk ve hareketsizlik
• Egzersiz yapmadığı halde kalbim hızlı atıyor derse
• Halsiz ve başı dönüyorsa
• Gözlerde kararma ve bayılma varsa

Tanı

Yukarıdaki belirtiler olduğunda ya da çoğu kez elektrokardiyogram (EKG) çekildiğinde çocuk doktorunuz bazı testler ister ve gerekirse çocuk kardiyolojisi uzmanına danışır. Çocuk kardiyolojisi uzmanı aşağıdaki ritim testleri yanı sıra kalp yetersizliği gibi bir işlev bozukluğu ya da aritmiyle birlikte başka bir yapısal sorun olup olmadığını değerlendirmek için EKO çeker.

Holter EKG

Aritmi gün içinde herhangi bir zamanda ve ansızın meydana gelebilir. Bu nedenle çocuk kardiyoloğunuz 1 ya da 2 gün süreyle ve portabl bir cihazla kalp atımlarının kaydedilmesini, diğer ifadeyle holter EKG testi isteyebilir. Böylece gün içinde meydana gelen herhangi bir düzensiz kalp atımını inceleme şansı yakalar. Belirtiler olduğunda saati ve belirtiyi not düşmeniz istenir. Bu işaretleme cihaz üzerindeki bir düğmeye basarakta yapılabilmektedir. Sizin belirtileri not ettiğiniz andaki holter EKG kayıtları ile aritmilerin tanısı kolaylaşır. Örneğin çocuğunuz kuşun kanadı çırpıyor gibi hissediyorum diyor ya da bayılması oluyorsa ve aynı andaki Holter EKG kayıtları incelenir. Çocuğunuzun kalbin aniden hızlandığı bu kayıtlarda görülmesi durumunda belirtinin nedeni olarak kalbin hızlı atması ile giden taşikardi de tespit edilmiş olur.

Efor EKG

Aritmi bazen egzersiz sırasında meydana gelir. Bu gibi durumlarda egzersiz sırasındaki ritim bozukluğunu yakalamak için efor EKG testi yapılır. Efor EKG testi özel olarak bu test için programlanmış koşubandında ve hasta egzersiz yapmakta iken EKG kaydı alınarak yapılır. Test ile anlık kalp atımları izlenir. Çocuklar genellikle 7 yaşından itibaren bu teste uyum sağlayabilmektedir.