Prof. Dr. Taner Yavuz / Sağlıklı Yaşam  / Beslenme  / Çocuklarda Sağlıksız Besin Tercihleri Nasıl Oluşur

Çocuklarda Sağlıksız Besin Tercihleri Nasıl Oluşur

Çocuklara sebze yedirmenin neden bu kadar zor olduğunu hiç merak ettiniz mi? Brokolinin sevilmemesi yeşil renkli gıdaların sevilmemesinden çok daha karmaşık bir temele dayanmaktadır. Bazı yiyecekleri sevmek birçok faktörle ilişkilidir ve besin tercihleri olarak adlandırılır.

Besin Tercihleri Nasıl Geliştirilir:

Öğrenmenin devamlı olduğu hayatın ilk 2 yılında besin tercihleri de oluşur. Çoğu öğrenilmekle birlikte bazıları doğuştan gelir. Çocukların besin tercihleri doğrudan yeme alışkanlığını etkiler, bu da genel sağlık, iyilik hali ve obezite ile ilişkilidir.

Yıllardır yiyecek ve içecek endüstrisi bu bilgiyi kendi lehlerine kullanmakta ve çeşitli pazarlama ve reklam teknikleri aracılığıyla tüm yaş grubundaki çocuklarda sağlıksız besin tercihleri gelişimini teşvik etmektedir

Besin Tercihlerinin Oluşumunda Gıda ve İçecek Endüstrisinin Yeri:

Brokoli reklamlarını ne sıklıkla görüyorsunuz? Sağlıklı besinlerin reklamı diğerlerine göre %3 daha az yapılmaktadır. Bu da çocukların besin tercihleri üzerine doğrudan bir etki oluşturmaktadır. Gıda ve içecek sanayisi çocuklara yönelik gıda pazarlama kampanyaları için yılda 2 milyar dolar harcamaktadır.

Fast food endüstrisi şeker, yağ ve tuz içeriği yüksek olan ürünlerin pazarlaması için günde yaklaşık 5 milyon dolar harcarken bir yandan da porsiyon büyüklüklerini çocukların enerji ihtiyacından çok daha fazla olacak şekilde tutmaktadır. Fast food üreticileri gençleri çekmek için çocukların sevdiği film karakterlerinin oyuncaklarını gün geçtikçe daha çok kullanmaktadır. İkna edici reklamlara maruz kalan çocukların daha önce tadına bakmadıkları bir gıdaya karşı bile yeme isteği geliştirebilecekleri yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur.

Obezite ve obezitenin doğuracağı sonuçlar yaşam boyu sağlıksız besin tercihleri oluşumunun direk bir sonucudur. Besin tercihleri çalışarak öğrenilebilen bir şey değildir.

Bebekler ve 1-3 Yaş Grubunda Atıştırmalık Problemi:

Sodyum ve şeker alımının erken dönemde azaltılması damak zevkinin oturmasına ve çocukların geri kalan yaşamlarında sağlıklı besin tercihleri yapmalarına imkan verir. Ancak UConn Rudd Merkezi’nin Gıda Politikaları ve Obezite üzerine yaptığı bir çalışmada bu yaş grubundaki 80 çocuktan yalnızca 4’ünün yediği atıştırmalıklar besleyicilik standartlarını karşılamaktadır. Buna ek olarak, bebek atıştırmalıklarının %50’sinde, 1-3 yaş arası çocuk atıştırmalıklarının %83’ünde ilave tatlandırıcılar yer almaktadır.

Ebeveynlerin 0-3 yaş arası çocuklara yiyecek, atıştırmalık, tatlı veya meyve suyu seçerken besin etiketlerini dikkatlice okumaları gerekir. İlave şeker ve sodyum miktarı daha düşük olan ürünleri tercih ediniz. Şekerli tatların dünyasında çocuğunuzun dişlerini korumak için ipuçlarını burada bulabilirsiniz.

Çocuklar Büyüdükçe Devam Eden Problem:

Büyük çocuklar, var olan her bir pazarlama aracı ile reklam kampanyası bombardımanına maruz kalmaktadır. Herhangi bir süpermarkete gidin ve çocuklar için tahıl gevreklerinin nerede olduğuna dikkat edin. Her zaman cezbedici bir şekilde çocukların göz hizasında yer alır. Şeker ve şekerlemelerin yerleşimleri de üzerinde titizlikle düşünülerek bulunmuş pazarlama taktiklerindendir.

Gıda pazarlamacılığı ve medyanın kullanımı

Çocuklar televizyon, online yayın servisleri, video oyunları, sosyal medya ve çoğu internet sitesi üzerinden sayısız reklama maruz kalmaktadır. Doğumdan sonra 18. aya kadar çocukların ekrandan uzak tutulmasının önemli sebeplerinden birisi de budur. İşte nedeni. Dijital medya ile tanışmak isteyen 18-24 ay arası çocukların ebeveynleri, kalitesi yüksek uygulamalar/programlar seçmeli ve izleme süresine sınır getirmelidir. 2-5 yaş arasındaki çocuklarda medya sınırlaması doğrudur ve yüksek kaliteli programlar olmak üzere 1 saatten az olacak şekilde sınırlanmalıdır. Ailece yenen yemeklerde televizyonun açık olması gibi medya sağlıklı yeme alışkanlıklarını bozmaktadır. Ailecek medya saat planlaması yapınız.

Peki ya ünlülerin reklamlarda oynaması veya markanın ünlülere sponsor olarak reklamını yaptırması? Pediatrics dergisi 2016 Haziran sayısında yayınlanan bir çalışmada gıda endüstrisinin gazlı şekerli içecekler ve besin içeriği düşük gıdalara teşvik amaçlı milyonlarca dolarlık kampanyalar aracılığı ile müzik sektöründeki ünlüleri kullanmaları incelenmiştir. Bu ünlülerin ergenlik çağındaki dinleyicileri günde neredeyse 2 saatini müzik dinlemeye ayırmaktadır.

Okullarda Gıda Pazarlamacılığı

Sağlıklı seçimlerin önemi hakkında ailelere, pediatristlere ve öğrencilere farkındalık imkanı verir. Alışkın oldukları besin tercihleri –ve genellikle sağlıklı alternatiflerden daha ucuz oldukları– göz ününe alındığında bu anlaşılabilir bir durumdur. Pediatrics dergisi 2016 Ağustos sayısında yayınlanan bir çalışmada, reklamların sağlıklı besin tercihleri ve yeme alışkanlığı gelişimini etkileyebilecek mesajların iletilmesinde kullanılabileceğini göstermektedir.

Ebeveynler Olarak Yapabilecekleriniz:

Çoğu güncel gıda pazarlama uygulamalarının sağlık üzerine olumsuz sonuçları hakkında ebeveynler mutlaka iyi bilgilendirilmelidir. Bu bilgi onlara medya maruziyetine ve çocuklarının diyetindeki sağlıksız besinlerin tanıtımına dair plan yapmalarına olanak verir.

Çocuğunuzun okul kantinindeki seçimlerden memnun değilseniz veli toplantılarına katılın, her yerde olduğu gibi siz de sağlıklı alternatifler üzerine öğretmenler ve diğer ailelerle beyin fırtınası yapın.

Sohbete Başla
1
Hoş geldiniz. İstanbul Çocuk Kardiyoloji ile iletişime geçtiğiniz için teşekkür ederiz. 👋
Online randevu hizmetimizden yararlanabilirsiniz.